Planetaire uitlijningen zijn prachtige hemelse gebeurtenissen die je kunt observeren zonder speciale apparatuur. De volgende planeetuitlijning is op 21 januari 2025. Om ervoor te zorgen dat je elke planeet gemakkelijk vindt, gebruik je de gratis Sky Tonight app. En maak je geen zorgen als je nieuw bent in de astronomie! De app is gebruiksvriendelijk, perfect voor zowel beginners als experts. Duik nu in dit artikel voor eenvoudige tips over het bekijken van planeten, de data en tijden van de volgende planetaire uitlijningen, en een uitleg over hoe deze uitlijningen werken.

Inhoud

Planetaire uitlijning is een astronomische term die wordt gebruikt om de gebeurtenis te beschrijven waarbij verschillende planeten tegelijkertijd dicht bij elkaar komen aan één kant van de zon.

Planetaire parade is een informele term die betekent, in de breedste zin, dat verschillende planeten tegelijk goed zichtbaar zijn aan de hemel.

Laten we nu eens kijken wanneer de planeten de volgende keer op één lijn staan. Als je meer wilt leren over hoe planeetuitlijningen werken, ga dan rechtstreeks naar het hoofdstuk “Wat is een planeetuitlijning”.

6 planeten in de planeetuitlijning op 21 januari 2025

De volgende planeetuitlijning zal plaatsvinden op 21 januari 2025. In de avond, net na zonsondergang, zullen zes planeten — Mars, Jupiter, Uranus, Neptunus, Venus en Saturnus — zich uitlijnen in de lucht. Vier van deze planeten (Mars, Jupiter, Venus en Saturnus) zullen gemakkelijk met het blote oog te zien zijn. Je hebt een telescoop of krachtige verrekijkers nodig om Neptunus en Uranus te zien. Laten we nu eens nader kijken naar de omstandigheden voor het observeren van de planeten.

Roodachtige Mars (mag -1.3) zal schijnen aan de oostelijke horizon, in het sterrenbeeld Tweelingen.

Heldere Jupiter (mag -2.6) zal iets hoger gepositioneerd zijn, in het sterrenbeeld Stier. Als de lucht donker genoeg is, kun je genieten van de prachtige Pleiaden, Hyaden en gele Aldebaran die de planeet omringen en het beeld compleet maken. Je kunt al deze objecten gemakkelijk identificeren met behulp van de ‘Sky Tonight’ app (https://get.skytonight.app/ppupd06).

Gebruik krachtige verrekijkers om Uranus (mag 5.7) te zien. Deze zal zich bevinden in het sterrenbeeld Ram, nabij de grens met Stier.

De volgende drie planeten zullen dichter bij de westelijke horizon liggen. Neptunus (mag 7.9) zal in het sterrenbeeld Vissen zijn, maar je hebt minstens een paar krachtige verrekijkers nodig om hem te spotten. Geelachtige Saturnus (mag 0.6) en de “avondster” Venus (mag -4.7) zullen gemakkelijk zichtbaar zijn. Ze zullen dicht bij elkaar schijnen in het sterrenbeeld Waterman.

Zorg ervoor dat je de planeten correct hebt gelokaliseerd, download Sky Tonight, een gratis sterrenkijken app die het gemakkelijk maakt om elk hemels object aan de hemel te identificeren. Om de naam van een object boven je te weten te komen, start je gewoon de app en richt je je apparaat op de hemel – je ziet de namen van de planeten en kunt meer over elk ervan leren.

Waar & wanneer om 6 planeten in 2025 te zien?

De planetaire uitlijning zal bijna overal in de ochtenduren zichtbaar zijn. Echter, 21 januari 2025 is slechts een algemene datum waarop het voor de meeste locaties over de hele wereld goed te zien zal zijn. De ideale datum om de uitlijning te bekijken kan variëren afhankelijk van je locatie. Hier is een lijst van verschillende locaties over de hele wereld en de datums waarop de planeten in het kleinste deel van de hemel voor hen zullen worden gezien tijdens deze uitlijning:

• Abu Dhabi: 18 januari, 169-graden luchtsector;
• Hong Kong: 18 januari, 172-graden luchtsector;
• Tokio: 21 januari, 157-graden luchtsector;
• New York: 22 januari, 152-graden luchtsector.
• Athene: 23 januari, 155-graden luchtsector.

Houd er rekening mee dat hoge gebouwen of bergen in de buurt de planeten aan het zicht kunnen onttrekken. Om te zien hoe de planeten eruit zullen zien van waar je woont op een bepaalde datum, start je de Sky Tonight app, selecteer je de gewenste datum en tijd in de Time Machine bovenaan het scherm en kijk je naar de sterrenkaart – je zult de positie van de hemellichamen voor jouw locatie zien. Schakel over naar AR-modus om te zien hoe de planeten passen in je omgeving.

Daarnaast is de uitlijning niet beperkt tot een enkele dag, maar kan het enkele dagen voor en na die datum duren. Dus als je 21 januari hebt gemist, maak je geen zorgen en probeer op een andere dag rond de datum planeten te spotten!

We geven u nu een paar tips voor het observeren van de uitlijning.

Hoe de volgende planeetuitlijning te zien?

Kies eerst het juiste moment. Om deze uitlijning te observeren, moet je de zonsopkomsttijd voor je locatie achterhalen en minstens een uur ervoor met je observaties beginnen. Je kunt de zonsopgangstijd voor je locatie vinden met Sky Tonight. Om dit te doen, start de Sky Tonight-app en open de kalender. Ga van daaruit naar het tabblad Hemel, en je zult de schema’s en schemertijden voor elke dag zien. Kies de gewenste datum en controleer de zonsopgangtijd voor jouw locatie (de tijd bij het zon-icoon en de omhoog pijl).

Zorg er vervolgens voor dat u naar de planeten kijkt en niet naar de sterren. Dat is nog niet zo makkelijk als u misschien denkt! Het kan gemakkelijk zijn om Venus te onderscheiden omdat het het helderste hemellichaam zal zijn na de maan aan de hemel. De andere planeten zijn echter iets zwakker. Een van de verschillen is dat de planeten, in tegenstelling tot de sterren, niet twinkelen. Als u de nachtelijke hemel al het hele jaar observeert, zult u merken dat de planeten verschillende sterrenbeelden “bezoeken”, terwijl de sterren in “vaste” posities ten opzichte van elkaar blijven. Om de verschillen tussen sterren en planeten eens en voor altijd te begrijpen, bekijk onze kleurrijke infographic.

Hoe verschilt een ster van een planeet? Wat is een eenvoudige manier om ze in de lucht uit elkaar te houden? Lees deze infographic om de antwoorden te vinden.

Zie Infografiek

De eenvoudigste manier om te controleren of u een planeet of een ster ziet, is de gratis Sky Tonight-app te gebruiken:

Stap 1: open Sky Tonight en richt je apparaat op de hemel of tik op de grote blauwe knop. De app toont een live weergave van de hemel boven je en volgt je bewegingen.

Stap 2: richt je apparaat op het deel van de hemel waar het object dat je wilt identificeren zich bevindt. Je kunt de magnitude verlagen zodat er alleen objecten op het scherm blijven die je met het blote oog kunt zien. Tik hiervoor op het onderste paneel en sleep de bovenste schuifregelaar naar het oogpictogram.

Stap 3: tik op het object om de naam op het scherm te zien en vervolgens op de naam om er meer over te weten te komen.

Om de uitlijning in al haar schoonheid te zien, zoekt u een plek met een donkere hemel zonder lichtvervuiling en met een duidelijk zicht op de horizon (zonder obstakels zoals bomen of hoge gebouwen) op.

De korte gids hierboven helpt u de uitgelijnde planeten te spotten. Om je waarnemingen te plannen, bekijk je planetaire uitlijningen die hieronder in dit artikel staan. Maar laten we eerst eens in de theorie duiken als je je afvraagt wat het eigenlijk betekent als planeten op één lijn staan.

Wat is een planetaire uitlijning?

Hier zijn twee gangbare definities van een planetaire uitlijning:

1. Een astronomische gebeurtenis waarbij planeten op hetzelfde moment dicht bij elkaar komen te staan aan één kant van de zon, zoals van boven het zonnestelsel waargenomen.

Sommige mensen denken dat de planeten van het zonnestelsel, gezien vanaf de zon, een rechte lijn kunnen vormen. De planeten kunnen echter niet volledig op één lijn staan in drie dimensies. Zelfs een lossere groepering in één kwadrant (een sector van 90 graden) is uiterst zeldzaam: alle planeten komen in het huidige millennium slechts 7 keer samen in één kwadrant.

2. Een visueel fenomeen wanneer de planeten dicht bij elkaar verschijnen in een kleine hemelsector, gezien vanaf de aarde.

Wanneer de aarde één van de planeten is die aan één kant van de zon samenkomen, lijkt het voor de waarnemer alsof er meerdere planeten op één lijn aan de hemel staan. Hoe kleiner de sector waarin de planeten worden gezien, hoe spectaculairder de uitlijning.

Vergeet niet dat uitlijningen volgens de eerste definitie niet altijd zo opvallend zijn als gezien vanaf de aarde. Zelfs als alle planeten binnen één kwadrant in de ruimte samenkomen, kunnen ze verspreid zijn over de hemelkoepel. Bovendien, wanneer de binnenste planeten dicht bij de aarde-zonnelijn staan, zullen we ze niet zien aan de nachtelijke hemel.

Kijk naar onze infographic om te begrijpen hoe planetaire uitlijningen werken. Je leert hoe je ze kunt spotten en wat je kunt verwachten van de komende “planeetparade”.

Ontdek hoe je planeetuitlijningen kunt observeren met deze kleurrijke infographic en markeer je kalender voor de volgende “planeetparade”.

Zie Infografiek

Vormen de planeten een lijn aan de hemel tijdens de planetaire uitlijning?

De planeten vormen een lijn, maar het is niet perfect recht. Alle planeten draaien in bijna hetzelfde vlak om de zon. Daardoor lijken de andere planeten, vanaf de aarde gezien, te bewegen langs de ecliptica, het jaarlijkse pad van de zon langs de hemel. Je kunt het zelf controleren met de sterrenkijken-app Sky Tonight:

• Start de app en zoek de gele stippellijn die de zon bevat en door de hele hemelbol gaat – dit is de ecliptica.
• Ga langs deze lijn, en je zult uiteindelijk alle planeten aan de zijkanten ervan vinden. Of je kunt de naam van de gewenste planeet in het zoekveld typen en op de doelknop in de buurt van de naam tikken. De app toont de huidige locatie van de planeet, die op elke datum en elk tijdstip in de buurt van de ecliptica staat.

Terwijl je langs de ecliptica in de app beweegt, merk je misschien dat het een boog is van horizon naar horizon. In een klein deel van de hemel lijkt de ecliptica echter op een rechte lijn. Je kunt dit zien door te kijken naar het segment van de ecliptica dat op je scherm past. Dat is de reden waarom wanneer de planeten tijdens een uitlijning dichter bij elkaar komen in één hemelsector, het lijkt alsof ze een bijna rechte lijn in de hemel vormen.

Is een planeetuitlijning en een planeetparade hetzelfde?

‘Planetaire parade’ is geen officiële astronomische term, dus het wordt losser gebruikt dan de term ‘planetaire uitlijning’. Planetaire uitlijningen worden in de volksmond planetaire parades genoemd. Bovendien, wanneer meerdere planeten samen in één nacht zichtbaar zijn, kan het ook een planetaire parade worden genoemd. 4. In de astrologie verwijst een planetaire parade naar een situatie waarin verschillende planeten zich in hetzelfde sterrenbeeld bevinden.

Soorten planetaire uitlijningen

Afhankelijk van het aantal planeten dat meedoet, zijn de volgende soorten planetaire uitlijningen te onderscheiden:

• Mini planetaire uitlijning – 3 planeten.
• Kleine planetaire uitlijning – 4 planeten.
• Grote planetaire uitlijning – 5 of 6 planeten.
• Zeer grote (volledige) planetaire uitlijning – alle planeten van het zonnestelsel (soms + Pluto).

Wanneer twee planeten dicht aan de hemel staan, hoe heet dat dan?

Wanneer twee planeten aan de hemel samenkomen, is het nog geen planetaire uitlijning. Het kan de dichtstbijzijnde benadering of conjunctie zijn. In ons speciale artikel vindt u details over de komende planetaire conjuncties.

De komende planetaire uitlijningen

Plan je planeetobservaties voor de komende jaren en daarna! En mis de volgende planetaire uitlijning niet – in detail beschreven aan het begin van het artikel en regelmatig bijgewerkt.

Niet alle delen van de wereld hebben dezelfde kijk op planetenlijnen. Vanwege de positie van de ecliptic op de hemelsfeer, kunnen bepaalde planeten vanaf uw locatie niet zichtbaar zijn. Houd er daarom rekening mee dat de volgende lijst met planetenlijnen een algemeen overzicht is. De genoemde datums geven aan wanneer de planeten duidelijk te zien zijn vanaf de meeste locaties wereldwijd. Als je deze precieze datum mist, maak je geen zorgen – de uitlijning is meestal zichtbaar enkele dagen voor en na de gegeven datum.

De volgende planeetuitlijningen die plaatsvinden in 2025:

• 21 januari: een grote avonduitlijning van Mars, Jupiter, Uranus, Neptunus, Venus en Saturnus.
• 28 februari: een grote avonduitlijning van Saturnus, Mercurius, Neptunus, Venus, Uranus, Jupiter en Mars.
• 15 april: een kleine ochtenduitlijning van Neptunus, Mercurius, Saturnus en Venus.
• 11 augustus: een grote ochtenduitlijning van Mercurius, Jupiter, Venus, Uranus, Neptunus en Saturnus.

Om te controleren of een specifieke planetenuitlijning volledig zichtbaar is vanaf jouw locatie, download de Sky Tonight app. Selecteer de gewenste datum met behulp van de tijdmachine van de app bovenaan het scherm en verken de lucht voor jouw precieze locatie.

Wanneer zullen 5 tot 7 planeten zich aan de hemel uitlijnen?

Hier is de lijst van de volgende planeetuitlijningen met 5 tot 7 planeten:

• 21 januari 2025: een grote avondlijke uitlijning van Mars, Jupiter, Uranus, Neptunus, Saturnus en Venus.
• 28 februari 2025: een volledige avond uitlijning van Saturnus, Mercurius, Neptunus, Venus, Uranus, Jupiter en Mars. Dit is de volgende keer dat 7 planeten tegelijkertijd aan de hemel zichtbaar zullen zijn!
• 11 augustus 2025: een grote ochtend uitlijning van Mercurius, Venus, Jupiter, Uranus, Neptunus en Saturnus.

De populairste planetaire uitlijningen

Hier zijn enkele planetaire uitlijningen die in de media zijn besproken. Ze zijn opmerkelijk omdat ze veel planeten bevatten die dicht bij elkaar staan. De meeste zullen echter niet snel plaatsvinden, dus houd je adem niet in.

Op 8 september 2040 zullen vijf planeten die met het blote oog zichtbaar zijn (Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus) uitlijnen aan de hemel. Ook de maansikkel is op dat moment te zien tussen Venus en Saturnus. De beste tijd voor waarnemingen is rond 19.30 uur lokale tijd.

Op 15 maart 2080 zullen zes planeten – Venus, Mercurius, Jupiter, Saturnus, Mars en Uranus – zichtbaar zijn aan de ochtendhemel. Deze uitlijning is vooral opmerkelijk omdat het de “grote conjunctie” van Saturnus en Jupiter betreft, die slechts zes boogminuten van elkaar verwijderd zullen zijn.

Op 19 mei 2161 zullen alle planeten van het zonnestelsel, inclusief de aarde, zich aan één kant van de zon verzamelen. De planeten zullen net voor zonsopgang te zien zijn.

Op 7 november 2176 zullen alle planeten van het zonnestelsel, inclusief de aarde, zich aan één kant van de zon verzamelen. De planeten zullen in de hemel van de aarde te zien zijn net na zonsondergang.

Op 6 mei 2492 zullen alle planeten van het zonnestelsel, inclusief de aarde, zich aan één kant van de zon verzamelen, binnen 90 graden van elkaar. In de hemel van de aarde zullen de planeten te zien zijn net na zonsondergang.

Veelgestelde Vragen

Wanneer is de volgende planeetparade?

De volgende planetenparade is op 21 januari 2025, wanneer zes planeten – Mars, Jupiter, Uranus, Neptunus, Venus en Saturnus – zich in de lucht zullen uitlijnen. Leer over planetaire uitlijningen en hoe ze te observeren met onze kleurrijke infographic.

Ontdek hoe je planeetuitlijningen kunt observeren met deze kleurrijke infographic en markeer je kalender voor de volgende “planeetparade”.

Zie Infografiek

Wanneer was de laatste keer dat alle planeten op één lijn stonden?

De laatste keer dat alle planeten zich uitlijnden was op 8 april 2024. De planetenuitlijning was zichtbaar tijdens de totale zonsverduistering in de VS, Canada en Mexico.

Hoe heet het wanneer alle planeten op één lijn staan?

Wanneer alle planeten van het zonnestelsel uitgelijnd zijn, wordt dat een “grote” of “volledige” planetaire uitlijning genoemd. De planeten kunnen zich echter niet in een rechte lijn in de ruimte bevinden, dus tijdens de uitlijning verzamelen ze zich gewoon dicht bij elkaar aan één kant van de zon.

Hoe zie je een planeetuitlijning?

Planeetuitlijningen zijn vrij eenvoudig waar te nemen, met slechts een paar essentiële tips om in gedachten te houden:

• De uitlijningen met Mercurius zijn te zien net na zonsondergang of voor zonsopgang, afhankelijk van de datum.
• Gebruik een verrekijker om Uranus en Neptunus te zien.
• Voor de binnenplaneten zijn de beste kijkomstandigheden rond hun grootste elongaties en voor de buitenplaneten rond hun opposities.

Gebruik de app Sky Tonight om alle planeten in de hemel boven je te vinden en hun zichtbaarheidscondities te leren kennen.

Wanneer staan alle planeten op één lijn?

De planeten van ons zonnestelsel vormen nooit een perfect rechte lijn in de ruimte, omdat hun banen niet in hetzelfde vlak liggen. Maar soms verzamelen de planeten zich dicht bij elkaar aan één kant van de zon en verschijnen ze samen aan de hemel. Bij de volgende volledige uitlijning op 28 februari 2025, zullen de zeven planeten – Saturnus, Mercurius, Neptunus, Venus, Uranus, Jupiter en Mars – tegelijkertijd aan de hemel zichtbaar zijn.

Wat gebeurt er als de planeten op één lijn staan?

Sommige mediabronnen beweren ten onrechte dat planetaire uitlijningen tsunami’s, aardbevingen en andere wereldwijde rampen veroorzaken. Deze onzin is herhaaldelijk ontkracht. In werkelijkheid hebben uitlijningen geen invloed op de zwaartekracht of het menselijk leven, maar het zijn gave sterrenkijkgebeurtenissen.

Planetaire Uitlijning 2024: Conclusie

Planetaire uitlijning is een term die in de astronomie wordt gebruikt om de gebeurtenis te beschrijven wanneer verschillende planeten zich verzamelen in een klein hemelgebied. Deze gebeurtenis wordt in de volksmond ook wel een ‘planetaire parade’ genoemd. De volgende uitlijning van zes planeten is op 21 januari 2025. De planeten zullen net voor zonsopkomst zichtbaar zijn. Download een gratis sterrenkijken-app Sky Tonight om je te helpen ze allemaal te zien!