De aanstaande handhaving van de Wet DBA zorgt voor veel onrust in de markt voor zzp’ers. Dit komt mede doordat er bij veel opdrachtgevers nog steeds geen volledige duidelijkheid is over hoe om te gaan met de verschillende situaties rondom zzp-inhuur. Koen van Rijn, managing director bij HeadFirst Group, werpt licht op de verschillende opties die opdrachtgevers per zzp’er kunnen overwegen.

Het is inmiddels breed bekend: per 1 januari 2025 vervalt het handhavingsmoratorium. Vanaf dat moment kan de Belastingdienst, mocht er sprake zijn van schijnzelfstandigheid, correctieverplichtingen, naheffingsaanslagen en boetes opleggen. Het is daarom voor opdrachtgevers van groot belang om de arbeidsrelatie en samenwerking met zzp’ers op de juiste manier vorm te geven.

Per zzp’er kan een opdrachtgever verschillende opties overwegen:

1: Huidige ingehuurde zzp’er blijft opdracht uitvoeren
Als inhuur voor de rol nog steeds mogelijk blijkt en ook de duur van de opdracht acceptabel is, is de beste optie natuurlijk gewoon dat de huidige zzp’er de opdracht voortzet tot deze erop zit.

2: Zzp’er treedt in dienst bij opdrachtgever
Heb je bij het beoordelen van de rol ingeschat dat je op een rol bij voorkeur iemand in vaste dienst wilt hebben? Of ben je tot de conclusie gekomen dat de huidige zzp’er deze rol niet kan voortzetten in de huidige contractvorm, maar wil je diegene wel graag houden?

Dan is het aanbieden van een vast contract een optie. Hoewel de meeste zzp’ers bewust voor het zzp-schap gekozen hebben en hier niet zomaar afstand van zullen doen, is het voeren van het gesprek hierover in alle transparantie altijd goed.

3: Vervanging door nieuw vast personeel
Het is goed dit moment aan te grijpen voor een herijking van de inhuurrollen versus de strategische personeelsplanning. Dit kan tot nieuwe inzichten leiden waarbij bepaalde flexposities omgezet worden in permanente jobs.

4: Zzp’er gaat werken op ‘statement of work’
In plaats van een overeenkomst op basis van uren en een uurtarief, spreek je met de zzp’er een ‘statement of work’ af. Een vast bedrag voor een project met kop en staart, en een duidelijk resultaat. Dit benadrukt de zelfstandigheid, het ondernemerschap van de zzp’er.

5: Vervanging door een andere zzp’er
De rol waarvoor je momenteel een zzp’er inhuurt, wil je mogelijk blijven behouden. Als de huidige zzp’er er bijvoorbeeld al meer dan twee jaar zit, kan het echter nodig zijn om een nieuwe zzp’er te werven. Bij dit wervingsproces is het belangrijk de rol opnieuw te herijken. Heb je hetzelfde type zzp’er nodig, of kun je de rol lichter maken en dus goedkoper dan de voorganger?

Daarnaast is het raadzaam om een marktconform tarief te hanteren door te benchmarken wat gangbaar is. Verder is het verstandig om zzp’ers in te huren zonder tussenkomst van dure bemiddelingsbureaus, zodat onnodige wervingskosten worden vermeden.

6: Vervanging door een gedetacheerde
Heb je een rol waarop inhuur van zzp’ers niet mogelijk is, bijvoorbeeld omdat duidelijk sprake is van leiding en toezicht, maar wil je wel extern blijven inhuren? De meest voor de hand liggende optie is dan het inhuren van een zzp’er bij een detacheringsbureau. De zzp’er die je inhuurt is daar in dienst, waarmee je per definitie niet te maken hebt met schijnzelfstandigheid.

7: Zzp’er neemt tijdelijk afstand van zzp-status
Een andere optie is dat de zzp’er tijdelijk afstand doet van zijn of haar zzp-status om de opdracht succesvol af te ronden. Rechtmatige afwikkeling vindt plaats op basis van een uitzendconstructie (payroll), declarabele uren bv en/of een vorm van detachering (bijvoorbeeld midlance).

Ik merk dat er veel beelden en meningen zijn over deze richting. Veel hoogopgeleide zzp’ers zien deze route niet als hun voorkeursroute, wat logisch is vanuit het oogpunt dat zij omwille van vrijheid en autonomie zzp’er zijn geworden, maar mijn advies is om alle opties te overwegen.

8: Zzp’er van fulltime naar parttime inzet
Een zzp’er verhoogt zijn ondernemerschap door voor meer dan één opdrachtgever actief te zijn. Stel: een zzp’er werkt nu 40 uur per week voor jouw organisatie. Kan dat ook 24 uur zijn om ruimte te geven om 16 uur andere opdrachten aan te nemen? Bijvoorbeeld omdat de piek in de opdracht geweest is en het restant in een lager tempo afgerond kan worden. Deze overgang is even onwennig, maar kan ook positief uitpakken in effectiviteit en uitwisseling van ervaring.

9: Dual-sourcing in de keten
Cosourcing: twee organisaties die allebei een zzp’er inhuren voor dezelfde – of voor een in het verlengde van elkaar liggende – opdracht, omdat deze plaatsvindt in een samenwerkingsketen.

Bijvoorbeeld, een securityspecialist die werkt bij meer overheidsonderdelen in hetzelfde domein, of een zzp’er die in de private markt ingehuurd wordt door meerdere opdrachtgevers in dezelfde keten. Waarom niet? De mogelijkheden van dual-sourcing worden nog onvoldoende benut.

10: Kort cyclische doorstroom in een markt domein
Ook deze mogelijkheden worden nog onvoldoende benut. Bijvoorbeeld in de utility-/nutsmarkt is het vasthouden van schaarse expertise binnen het domein cruciaal voor het grote doel: onze energietransitie. Waarom zouden de netwerkbeheerders talent niet onderling laten rouleren in opdrachtperiodes van 1 of 2 jaar?